نهج زندگی | راهکاری برای جذب دل‌های گریزان

خبرگزاری حوزه | امیرالمؤمنین علیه السلام در یکی از حکمت‌های نهج‌البلاغه اینطور می فرمایند:

«مَنْ لَانَ عُودُهُ کَثُفَتْ أَغْصَانُهُ.» ۱

کسی که ساقه درخت وجودش نرم است، شاخه هایش فراوان است.

شرح:

کلام حضرت امیر علیه السلام یادآورِ کلام خداوند متعال در قرآن کریم است:

«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ.» ۲

به (برکت) رحمت الهی، در برابر آنان [= مردم‌] نرم (و مهربان) شدی و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو، پراکنده می‌شدند.

در حکمتی دیگر از نهج البلاغه نیز اینطور آمده است:

«قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِیَّةٌ، فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَیْه» ۳

دل های مردم گریزان است، به کسی روی آورند که خوشرویی کند (و با همراهی، نیکی و دوستی، دلِ آنها را به دست آورد).

و آیات و روایات فراوان دیگری که همگی اشاره به این خصلتِ آدمی دارد که ماهیت و یا فطرت انسان با نرمش و خوشرویی آشناست و از این طریق مجذوب می گردد و در مقابل، آنچه که دیگران را از اطراف انسان دور می کند، خُلق و خوی بد است.

از همین روست که امیرالمؤمنین علیه السلام، انسان خوش‌خُلق را به مانند کسی می دانند که درختِ وجودش متأثر از زیبایی‌های اخلاقی، آنچنان با طراوت گشته که دیگران، همچون شاخه‌هایی در اطراف او جمع گشته و از فیض وجود او بهره می‌برند و او نیز آنچنان که بهره می‌رساند، بهره نیز می پذیرد؛ چرا که رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند:

«خِیَارُکُمْ أَحَاسِنُکُمْ أَخْلاَقاً اَلَّذِینَ یَأْلِفُونَ وَ یُؤْلَفُونَ.» ۴

بهترینِ شما، خوش‌خلق‌ترینِ شما است؛ آنان که الفت می‌گیرند و الفت می‌پذیرند.

پی‌نوشت‌ها:

۱. حکمت ۲۱۴.

۲. سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.

۳. حکمت ۵۰.

۴. تحف العقول، ج ۱، ص ۴۵.

تهیه شده در سرویس علمی-فرهنگی خبرگزاری حوزه